Görünmeyen Ağrı: Fibromiyalji Gerçekten Var

Toplumda "hastalık mıdır, değil midir?" tartışmalarına sıkça konu olan fibromiyalji, yıllardır görünmeyen ama hissedilen bir ağrı sendromu olarak birçok insanın yaşam kalitesini gölgede bırakıyor.
Amerikan Romatoloji Derneği’ne göre fibromiyalji; en az üç aydır süren yaygın kas-iskelet ağrıları, uyku bozuklukları, sabah tutukluğu, zihinsel bulanıklık (fibro-fog) ve yorgunluk gibi semptomlarla seyreden kronik bir ağrı sendromudur. Kadınlarda daha sık görülse de bu, erkeklerin bu hastalığı yaşamadığı anlamına gelmez. Sorun çoğunlukla tanınmaması ve doğru yönlendirilmemesidir.
       Peki, Fibromiyalji Gerçekten Ne Değildir?
Fibromiyalji bir “hastalık hastalığı” değildir. Tembellik, depresyon ya da sadece stresle açıklanamaz. Psikolojik yükler semptomları artırabilir ama fibromiyaljinin temeli nörofizyolojiktir. Beyindeki ağrı işleme sisteminde bir hassasiyet söz konusudur. Yani vücut zararsız uyarıları bile ağrı olarak algılar.
Tanı Neden Zordur?
Fibromiyalji, laboratuvar testleriyle doğrudan gösterilemez. Bu durum hastaların çoğunlukla "her şeyin normal" olduğu raporlarla evine gönderilmesine neden olur. Tanı klinik muayene ile; yaygın ağrı noktaları, eşlik eden uyku bozukluğu, sabah sertliği, irritabl bağırsak, baş ağrısı, anksiyete gibi semptomların bir bütün halinde değerlendirilmesiyle konur.
Tedavide Ne Etkili?
Her bireyin fibromiyalji deneyimi farklıdır. Bu nedenle tedavi kişiselleştirilmelidir. En etkili yaklaşım genellikle multidisipliner bir modeldir:
1-Fizyoterapi: Hafif egzersizler, postür eğitimi, yumuşak doku mobilizasyonu ve solunum teknikleriyle ağrı azaltılabilir.
2-Psikolojik Destek: Kognitif davranışçı terapi (KDT) ve mindfulness temelli yaklaşımlar fibromiyaljiye bağlı stres ve anksiyeteyi azaltır.
3-Beslenme: İltihap karşıtı beslenme (antiinflamatuar diyet) semptom yönetiminde destekleyici olabilir.
4-İlaçlar: Ağrı düzenleyici bazı antidepresanlar veya uyku düzenleyiciler hekim önerisiyle kullanılabilir.

Bir fizyoterapist olarak Fibromiyalji ile yaşayan bireyler önce duyulmak ve anlaşılmak ister. “Senin bir şeyin yok” demek, var olanı yok saymaktır. Hastalık değil, hasta odaklı bakış açısı iyileştirici gücün ilk adımıdır. Düzenli egzersiz, güvenli sosyal destek ve doğru sağlık profesyonellerine erişim, fibromiyaljiyle baş etmenin en güçlü kaynaklarıdır.

Ağrınız görünmüyor olabilir ama gerçek olduğunu bilen uzmanlar da var. Her ağrı, bir hikâyenin taşıyıcısıdır. Ve fibromiyalji, “hissettiğini anlatmaya” çalışan binlerce insanın ortak hikâyesidir.
@dr.fadimedoymaz
fadimedoymaz@gmail.com