Skolyoz nedir?

Ben küçükken en sevdiklerimden biri olan amcamın skolyozu vardı ve omurgasındaki eğrilikten ötürü bacaklarından biri kısaydı. Uzun yürüyüşlerimiz sırasında iki bacak arasındaki bu eşitsizlik ona sıkıntı yaratırdı. Acı çektiğini görür ve üzülürdüm. Belki de fizyoterapist olmamı sağlayan bu acıydı. Çünkü iki ayağını eşitlemek ve rahatça yürüyebilmesini sağlayan bir çare bulmaya çalışırdım. Nitekim okulu kazanınca hocalarıma ne yapabileceğimi sordum ve bunun için gerekli bir ekipman yaptırdım. Artık amcam rahatça yürüyebiliyor ve acı çekmiyor. 

Skolyoz aslında omurgada meydana gelen bir eğrilmedir. Bir hastalık değil bir semptomdur. Çok faklı durumlarda ortaya çıkabilir. Amcamda olduğu gibi nörolojik bir hastalığın sonucu ortaya çıkabilir -çocuk felci gibi. Veya sadece postür bozukluğundan dolayı ortaya çıkabilir. 
Vücudun iki yarısındaki eşitsizlikler çok geniş bir yelpazede ele alınabilir. Omuz yükseklikleri, kalça dengesizlikleri, hatta yüzün iki yarısındaki eşitsizlikler bile görülebilir. Burada önemli olan omurgadaki eğrilmenin açısıdır. Bu eğrilik bir hekime gidip röntgen çektirip kolayca anlaşılabilir. Bizim de skolyometre ile yaptığımız ölçümler vardır.
Bu açı öyle önemlidir ki bu problemin ameliyatla mı, fizyoterapiyle mi yoksa sadece egzersizle mi çözüleceği bu açıya bağlıdır. 

Skolyoz omurganın 3 boyutlu bir deformitesidir. Genellikle ergenlik dönemindeki kızlarda ortaya çıkar. Ama erkeklerde de görülür. Hastalık dediğim gibi pek çok nedene sahiptir. Genetik faktörlerin önemli olduğunu söyleyebiliriz. 

Belli açılardan sonra hekim size ameliyat önerebilir ki burada artık başka çare yoktur. Ancak daha küçük açılarda fizyoterapistler tarafından geliştirilen ve uygulanan 3 boyutlu skolyoz egzersizleri önerilir. Bu egzersizler gerçekten de geniş bir bilgi birikimi ve deneyim gerektirir. 
Ancak tüm açılarda yine de ameliyat önerilse bile fizyoterapist desteği gereklidir. Ağrı skolyozda her zaman görülmeyebilir. En önemli belirti değildir o yüzden de skolyoz gözden kaçabilir. 

Özellikle puberte döneminde çocuklarımızın özenle izlenmesi ve hatta kontrol ettirilmesi önerilebilir. Çünkü büyüme plakları kapanmadan yapılacak müdahaleler sorunun ilerlemesini engelleyecek ve hatta düzelmesini de sağlayacaktır. 

Günümüzde maalesef her şeyin çok kolay olan çözümünü arıyoruz. Skolyoz tanısı alan pek çok kişiye ‘yüzmek iyi gelir’ deniliyor. Veya bu konuda hiçbir bilgisi olmayan kişiler pilatesle, yogayla skolyozu çözmeye çalışıyor. Yüzmekle skolyoz iyileşmez. Bu konuda anlaşalım. Kolay çözümler peşinde koşmak iyileşmenin önüne geçip hatta kötüleşmeye neden olabilir ki bu da maalesef geri döndürülemez sonuçlar demek.  Klinik pratiğimde bunun çok örneğini gördüm.

Unutulmaması gereken önemli bir konu da skolyozun C şeklinde veya S şeklinde tipleri olduğu ve bazı durumlarda asimetrilerin kompanse edilmiş olabileceği ve gözden kaçırılabileceğidir. Burada en ufak bir şüphede uzman desteği önerilebilir. 

Amcamın skolyozuna çare bulmakla başlayan skolyoz maceram bu konuda öğrenip, araştırıp ileri metodlar öğrenmemle ve pek çok skolyoz hastası ile çalışmamla devam etti. İnsanın en çok geliştiği yer çoğu zaman acısının en büyük olduğu yer oluyor. Şifa olsun. 

@dr.fadimedoymaz
fadimedoymaz@gmail.com