Teknolojinin Bedeli

İnsanoğlu salondaki koltuğun üzerine yayılıp, Tv izlemek veya telefonda kaydırmak için yaratılmamış olabilir. Hayatımız eskisine göre çok daha kolay; bulaşık, çamaşırları makineler yıkıyor. Yemeğimizi yemek için bile kalkıp aramak, bulmak, yapmak için vakit harcamamıza gerek yok, tek tuşla hamburgerimiz kapıda. Teknolojinin bu kadar hızlı gelişmesinin bazı bedelleri de olacak tabi.
Bu bedeller bizi git gide daha tembel, daha sedanter hale getiriyor, belimiz kalınlaşıyor, kilomuz arttıkça artıyor. Obesite bir pandemi halinde tüm dünyaya yayılıyor. Tabi tüm bunlar beraberinde metabolik hastalıklar, kalp damar hastalıkları, inmeleri getiriyor.
 İnsan beyni nöroplastisite ile işleyen bir sisteme sahip
tir. Nedir nöroplastisite?  Nöroplastisite beynin öğrenme, hatırlama ve unutma yeteneklerine işaret eder. Bu nedenle yoğun olarak nöroplastisite; hipokampus, amigdala, frontal korteks gibi beyin bölgelerinde görülmektedir. İstenen nöron aktivitesini sürekli tekrar ederek, hareketsiz olan nöron bağlantılarını aktive etmiş olursunuz. Bu da demektir ki sürekli koltukta oturursanız hep oturmak istersiniz. Kalkıp 10 dk bile olsa yürürseniz yürümek istersiniz. Çünkü kalkıp yürüdüğünüzde veya oturduğunuzda bu aktiviteyle ilgili beynimizde yolaklar oluşur. Bunu eve giderken her gün aynı yolu seçmek gibi düşünebiliriz. Çünkü düzenli olarak yaptığınız aktivite ile beyninizde oluşan yolak kolaylık sağlar. Yani üst düzey beyin aktivitelerinizi işin içine artık katmazsınız   ve bu da enerji tasarrufu demektir. İnsan beyni bizi en temelde hayatta tutmak ister, o yüzden de kolay olanı seçer.
O zaman burdan anlıyoruz ki düzenli olarak yapılan işler alışkanlığa daha kolay dönüşür ve bunu sürdürme olasılığınız artar. Pek çok öğretide 21 gün yap, 40’ı çıktı deyimleri aslında bu mekanizmaya dayanır.
Sağlıklı bir yaşam sürmek, daha önemlisi hayat kalitemizi artırmak, yaşlandığımızda da İngiliz teyzeler, Alman amcalar gibi gezebilmek, torunlarımızı kucaklayıp hoplatabilmek için bugünden hayatımızda küçük değişiklikler yapmak harika olacaktır.
Bunun için çok büyük şeyler yapmak, spor salonlarında sabahlamak, her gün koşmak gerekli değil. Zaten yine insan beyni bu kadar radikal değişikliklere tepki gösterecektir. Yapacağımız küçük değişiklikler bunu sürdürebilmemizi ve hayatımızda kalıcı hale gelmesine, alışkanlığa dönmesini sağlayacaktır.
Ben bir fizyoterapist olarak size etkili bazı adımlar sunmak istiyorum. Hepsini yapmak zorunda değilsiniz, size uygun olan/olanları seçebilirsiniz.
1- Hergün en az 20- 30 dk yürümeye başlamak (10 dk bile olabilir, önemli olan azla başlayıp zamanla artırmak)
2- Eğer bir ofis çalışanıysak yarım saatte bir kalıp 4-5 dk yürümek veya hareket etmek, çay bardağını yıkamak bile aktivite sayılır.
3- Eğer sürekli oturarak çalışıyorsak ayağımız yerdeyken topuğumuzu yukarı kaldırıp, indirmek (2. kalp diye geçen soleus kasının aktive olması, şeker metabolizmasını düzenler ve metabolizmayı hızlandırır)
4- Daha çok su içmek
5- Hergün biraz güneş almak için açıkhavaya çıkmak biraz güneşte vakit geçirmek.
6- Biraz esneme, gerinme öğrenmek, su şişesi kaldırmak veya evdeki işleri yapmaya gönüllü olmak (yaşlanınca torunları hoplatabilmeye yarar).
Günümüzün dünyasında her şeyi çok fazla yapmak marifet gibi gösteriliyor. Ama kendimize mikro hedefler seçmek ve uygulamak, hatta bunun için kendimize bir arkadaş bulmak çok daha etkili olacaktır. Önemli olan üç gün yapıp bırakmak değil, sürdürebilmek.
Hadi bugün başlayın!.
 
@dr.fadimedoymaz
fadimedoymaz@gmail.com