Susturulan Benlik, Bastırılan Ruh

Bozuk psikoloji yoktur. Yalnızca, insanın kendisini uyumlamaya çalıştığı bir dünyanın içinde yavaş yavaş yıpranan bir ruh vardır. Zira birey çoğu zaman, kendi doğasına aykırı gelen şartlara sırf “normal” görünmek, dışlanmamak ya da yalnız kalmamak adına uyum sağlamak zorunda hisseder. Ama unutulur ki, her uyum bir bedel ister. Bazen bu bedel de ruhun sessizce çöküşüdür.

İnsan bir ilişkide, bir ailede, bir iş yerinde ya da toplumda “ben kimim” sorusunu susturdukça; “böyle olmam gerek” kalıbına sıkıştıkça içindeki dengeler sarsılır. Öyle ki, depresyon bir hastalık değil, bazen fazla uzun süreli gülümsediğimiz için yorgun düşen ruhun fısıltısıdır. Kaygı bozukluğu, aslında sürekli tetikte kalmamızı gerektiren bir ortamda fazla kalmanın doğal sonucudur. Travmalar çoğu zaman sadece yaşanmaz, bastırılır; bastırıldıkça da bedenin ve zihnin en savunmasız anlarında geri döner.

Ruhsal çöküntüler bir eksiklik değil, bir fazlalığın belirtisidir: Fazla susmak, fazla dayanmak, fazla katlanmak… Fazla iyi olmaya çalışmak.

Bu yüzden “bozuk psikoloji” demeden önce şunu sormalıyız: Bu kişi neye adapte olmaya çalıştı da ruhu yoruldu? Hangi değerleri susturdu da benliği gölgede kaldı? Belki de yapılması gereken, kişiyi düzeltmek değil; onu hasta eden koşulları fark etmektir.

Toplum olarak, birini anlamadığımızda hemen yaftalıyoruz: “Psikolojisi bozuk.” Oysa o kişi sadece fazla yük taşımış, fazla bastırmış, fazla yalnız kalmış olabilir. Ruh, bozulmaz; incinir. Ve her incinen ruh, anlayışla, şefkatle, gerçeklikle onarılmayı bekler.

Unutmayalım: İnsan, koşullarına göre şekillenir ama özünü aramaktan asla vazgeçmez. Ruhsal sorunlar bir arıza değil, çoğu zaman iyileşmeye duyulan derin bir ihtiyaçtır.

Bozuk psikoloji yoktur; bozulan dengeler, bastırılan duygular ve görünmeyen yaralar vardır. Bu yüzden her insan anlaşılmayı, her ruh duyulmayı hak eder.

Prof. Dr. Kürşat Şahin YILDIRIMER